Atopie

Atopie is een verzamelnaam voor huidproblemen bij honden die veroorzaakt worden door allergische reacties op stofjes uit de omgeving. Een andere term is atopische dermatitis. Het principe van atopie is te vergelijken met hooikoorts bij de mens. De hond vertoont een overdreven heftige reactie na contact met bepaalde allergenen (bijvoorbeeld graspollen of huisstofmijten). Niet zoals bij mensen met snotteren en niezen, maar met jeuk en huidontstekingen. Klachten veroorzaakt door pollen zijn vaak seizoensgebonden, andere allergenen kunnen het hele jaar problemen geven.

Bij welke honden komt atopie voor?

Bij 75% van de atopische honden beginnen de klachten al op jonge leeftijd (jonger dan 3 jaar, maar ouder dan zes maanden). Bepaalde rassen zijn gevoeliger voor atopie dan andere rassen. Populaire hondenrassen met een hoge gevoeligheid voor atopie zijn bijvoorbeeld West Highland White Terriërs, Jack Russellterriërs, Duitse Herders, Boxers, Golden retrievers en Labrador retrievers. Daarnaast kunnen ook Sharpei’s, Bullterriërs, Staffordshire bullterriërs, Shih-tzu’s, Labradoodles, Cocker Spaniëls en verschillende soorten bulldogs (Engelse, Franse en Amerikaanse) gevoelig zijn voor atopie.

Symptomen van atopie bij de hond

Het belangrijkste symptoom van atopische dermatitis is jeuk. De voorkeursplekken voor jeuk bij atopie zijn de kop (snuit, rond de ogen, oren), de voetjes, de oksels, de liezen en onder de staart. Vooral bij honden met een lichte vacht zie je dat door het likken aan de poten de vacht roodbruin verkleurt. Verder zijn kale plekken, roodheid en schilfering mogelijk. Door veel krabben en bijten kunnen de klachten verergeren en kunnen er wondjes of ontstekingen ontstaan. Vaak treden secundaire infecties met bacteriën en/of gisten op.

Een terugkerende oorontsteking is een veelvoorkomend symptoom bij honden met atopische dermatitis. Ook zien we door de jeuk regelmatig hot-spots.

Wordt de allergie chronisch (dus is het steeds terugkerend of langdurig aanwezig) dan kan een verdikking van de huid optreden en de huid kan zwart verkleuren. Dit noemen we een zogenaamde olifantshuid.

Soms komt atopie gecombineerd voor met voedselovergevoeligheid en dan kunnen ook maagdarmklachten als diarree of overgeven optreden.

Het stellen van de diagnose ‘atopie’: stap voor stap

Het is ontzettend belangrijk huidproblemen stap voor stap op te werken. Zeker als de problemen ernstig zijn of steeds terugkeren, bespaart een juiste diagnose uw hond veel ellende en u veel tijd en geld. Vaak spelen meerdere dingen tegelijk: door een allergie is de huidbarrière, de natuurlijke bescherming van de huid tegen invloeden van buitenaf, vaak verzwakt. Bovendien ontstaan er kleine wondjes door krabben. Een secundaire infectie door gisten of bacteriën komt dan ook veel voor. Het spreekt voor zich dat alleen de allergie of alleen de secundaire infectie behandelen, niet gaat werken.

Er is geen specifieke test waarmee de diagnose atopie gesteld kan worden. Het is een diagnose die gesteld wordt aan de hand van de symptomen en door andere oorzaken voor de jeuk uit te sluiten.

De anamnese

De eerste stap is de anamnese, het vraaggesprek. Door in kaart te brengen wanneer uw hond jeuk heeft, waar de klachten zich uiten en wat de symptomen precies zijn, kunnen al een aantal dingen uitgesloten worden.

Onderzoek van de huid

Vervolgens wordt de huid van uw hond grondig onderzocht. Microscopisch onderzoek van huidafkrabsels en plakbandpreparaten (daarbij wordt een plakbandje of een objectglaasje op de huid van uw hond gedrukt, waardoor cellen en bepaalde ‘beestjes’ blijven plakken) is onmisbaar. Op deze manier kunnen bacteriën, gisten en mijten (bijvoorbeeld Sarcoptes (schurftmijt), Cheyletiella (vachtmijt) of Demodex (‘puppyschurft’)) ontdekt worden.

Allergietesten

Als uit de eerste twee stappen blijkt dat uw hond waarschijnlijk een allergie heeft, moet er
onderscheid gemaakt worden tussen atopie en andere allergieën zoals een vlooienallergie, voedselallergie, contactallergie of allergie op toegediende medicijnen.

Een sluitende vlooienbehandeling en een eliminatiedieet worden vaak eerst gedaan. Als blijkt dat uw hond geen vlooien- en voedselallergie heeft en parasieten of andere kriebelbeestjes niet de oorzaak zijn van de huidproblemen van uw hond, blijft de diagnose ‘atopische dermatitis’ over.

Door een intradermale huidtest of door een bloedonderzoek kan worden onderzocht of er allergenen aangetoond kunnen worden waar de hond gevoelig voor is. Deze laatste twee tests dienen dus niet om de diagnose atopie te stellen, maar om áls die diagnose gesteld is, proberen te achterhalen waarvoor uw hond allergisch is.

Allergietesten op haar en speeksel zijn zinloos en zonde van uw geld.

De behandeling van atopie bij de hond

Omdat atopie een chronische aandoening is, is vaak levenslange of in ieder geval regelmatige behandeling nodig. Vaak volstaat niet één specifiek medicijn, maar omvat de behandeling meerdere aspecten.

Medicijnen tegen de jeuk.

Jeuk is het belangrijkste symptoom van atopie bij honden. Vrijwel iedere hond met atopie heeft wel eens of regelmatig medicatie nodig om de jeuk te onderdrukken.

Vroeger kon dit alleen met corticosteroïden, medicijnen die de allergie en dus de jeuk sterk onderdrukken, maar helaas ook voor veel bijwerkingen zorgen. De afgelopen jaren zijn er gelukkig veel nieuwe middelen beschikbaar gekomen die veiliger lijken te zijn en de jeuk zeer effectief onderdrukken. Soms is het voldoende de medicatie lokaal aan te brengen, bijvoorbeeld in de vorm van een spray. Op die manier komt het middel niet systemisch en is de kans op bijwerkingen kleiner.

Het is soms even zoeken welk middel voor uw hond het beste werkt. Omdat Pharmacy4pets een apotheek is, kunt u medicatie tegen de jeuk met een recept van uw eigen dierenarts ook bij ons bestellen.

De behandeling van (secundaire) ontstekingen en infecties van de huid

Honden met atopie hebben vaak terugkerende infecties die soms medicijnen behoeven als antibiotica, medicinale shampoos of (oor)zalven.
Vaak kan de huid rustig gehouden worden door regelmatig gebruik van een milde antibacteriële shampoo of mousse zoals Douxo Pyo.

Desensibilisatie

Bij deze behandeling, die ook wel hyposensibilisatie genoemd wordt, krijgt uw hond injecties met de stofjes waarvoor hij allergisch is. De  injectievloeistof wordt speciaal voor uw hond ontwikkeld aan de hand van de uitslag van de bloed- en huidtest. Door deze allergenen met steeds langere tussenpozen in een steeds hogere dosering te geven, kan uw hond tolerant worden voor deze allergenen. Ongeveer 60 tot 70% van de honden reageert positief op de behandeling. Bij goed effect moeten de injecties levenslang gegeven worden.

Ondersteuning van de huidbarrière

De verzwakte huidbarrière van honden met atopie zorgt voor problemen: enerzijds is de bescherming tegen indringers van buiten zoals bacteriën en gisten minder goed, anderzijds droogt de huid veel sneller uit, doordat de huidbarrière het vocht in de huid minder goed binnen houdt.  Het goede nieuws is dat de huidbarrière van binnen en van buiten ondersteund kan worden en dat echt kan bijdragen aan een betere conditie van de huid.

Van binnenuit kunt u de huidbarrière van uw hond ondersteunen door extra omega 3 vetzuren (EPA en DHA) uit visolie te geven: Doils Skin, Megaderm of Vetoquinol Care Omega 3-6.
Redonyl Ultra bevat naast vetzuren ook PEA-um en biotine om de huid te ondersteunen.
Een natuurlijk supplement op basis van plantenextracten is Puur Derma.

Door middel van het spot-on product (druppel voor op de huid) Allerderm Spot-On kunt u de huidbarrière van uw hond van buitenaf ondersteunen. Allerderm bevat een lipidencomplex dat qua samenstelling en structuur overeenkomt met de lipiden in de huidbarrière. Hiermee helpt de spot-on bij het herstel van de huidbarrière.

Overige tips voor honden met atopie

• Een hond met een gevoelige huid kunt u beter niet te vaak wassen. Als het toch nodig is, gebruik dan een milde, vochtinbrengende shampoo zoals Dermoscent Atop 7 shampoo of Allermyl. Ook een shampoo op basis van honing is uiterst zacht en verzorgend voor de huid van uw atopische hond.
• Laat de vacht van uw hond kort houden door een goede trimmer. Borstel uw hond regelmatig met een zachte borstel.
• Denk in de zonnige maanden aan een goede zonbescherming voor de dunnerbehaarde delen.
• Gebruik regelmatig een verzorgende oorcleaner zoals CleanAural Sensitive om de oren van uw atopische hond schoon te houden als deze gevoelig is voor oorontstekingen.
• Houd huidplooien schoon en droog met behulp van speciale wipes af.
• Verzorg een droge huid met een vochtinbrengende lotion op basis van haver zoals DermAllay Oatmeal Conditioner Spray.
• Controleer de voetjes van uw hond regelmatig op de aanwezigheid van bijvoorbeeld grasaren of wondjes. Honden met atopische dermatitis hebben heel gevoelige voetjes. De voetzolen van uw hond kunt u beschermen met Paw wax op basis van honing en bijenwas.
• Een goede vlooienbestrijding voorkomt onnodig krabben.

Atopie is een vervelende chronische aandoening die helaas nooit helemaal overgaat. Helemaal klachtenvrij wordt een atopische hond jammer genoeg zelden. Van tijd tot tijd flakkeren jeuk en huidontstekingen op. Met de juiste zorg en medicatie kunnen symptomen gelukkig vaak redelijk tot goed onderdrukt worden.

Nog veel meer informatie over atopie kunt u lezen op de website van het Medisch Centrum voor Dieren, een specialistencentrum waar dermatologen (gespecialiseerde huidartsen) voor dieren werken: Atopie - Medisch Centrum Voor Dieren (mcvoordieren.nl). Als u een vraag heeft over onze producten of over atopie bij uw hond, neem dan contact met ons op.